Xogo dos nenos en Torbeo….fai uns anos.
En Torbeo, hasta los años setenta, uno de nuestros juegos preferidos era “la billarda”, pero no era ni invento nuestro, ni exclusivo; el origen se remonta a la Edad Media como sabemos por el Libro de Apolonio (anónimo) y las Cántigas a la Virgen (Alfonso X El Sabio), ambas obras del siglo XIII. Y tambien fue juego de niños y muchachos, ademas de en casi toda Galicia, en Leon, en Canarias y en otros muchos pueblos del pais. Ahora, empeñados en recuperar tradiciones, se vuelve a practicar en fiestas e incluso se disputa una Superliga Galega de Billarda; en el diario “el pais”: "La liga gallega del otro béisbol. 13 equipos disputan la competición nacional de billarda por tercer año" http://www.elpais.com/articulo/Galicia/liga/gallega/beisbol/elpepiautgal/20080115elpgal_17/Tes/. Y ademas tienen un blog de la Liga “Blogue Oficial da Liga de billarda do Norleste”; http://lnb-norleste.blogspot.com/…..seguro que no va a sustituir a las videoconsolas ni a otros nuchos y actractivos juegos que hoy entretienen a los mas jovenes, pero esta bien recuperarlo y jugar y disfrutarlo… O XOGO DA BILLARDA A billarda e un xogo tradicional, sinxelo e que require poucos medios xa que só necesita duns paos e estes atópanse en calquer sitio. Chámase billarda a unha variña de madeira duns quince centimetros aguzada por ambolos dous remates. O palán tamen chamado palin o palen é 0 pao da billarda que vai dende os cincuenta centimetros ós cen, segundo as zonas. 0 lugar de saída pode ser un buraco feito no chan, un pao pousado, un desnivel do terreo ou ben un circulo duns tres metros de diametro. Podese xogar por parellas ou por equipos e, a pesares de que en cada sitio hai unha regra, as mais basicas son: - Si se colle no aire a billarda coa man, o xogador que bateo perde. - Si se atina coa billarda ó palán ou a metela no círculo o xogador que bate o perde. - Si non sucede ningunha destas situacións, entón gaña o xugador que mais palans acada. O desenvolvemento do xogo comeza botando a sortes quen empeza a xogar, tirando a billarda cada un dos participantes cara ó palán, ganando aquel que se aproxima máis. O xogo comeza colocando a billarda no punto de saída e dandolle co pao nunha das puntiñas, facela saltar para darlle co pao mentras esta no aire para guindala o máis lonxe posible. Si falla o golpe perde a man, xogando outro compañeiro. Si cando a billarda vai polo aire algún dos do equipo contrario pillaa coas maos e dí "Palán e billarda que na mina man están" o que bateu perde a mao. Siñalase o lugar onde caeu a billarda e un dos do equipo contrario a quen bateu tiraa intentando darlle ó palán colocado no lugar de saída. Si lle atina perde a mao o que bateo e sinón continua xogando o mesmo que bateo dende o lugar onde caera a billarda. Cando remate o xogo calcúlase a distancia e si os dous equipos están dacordo acéptase e sinon mídese. Si acerta coa medida, sigue xogando, sinon queda eliminado. Gana o que acada máis paláns ou o que chega antes a un número acordado de antemán, por exemplo quinientos paos. (De "O Gaiteiro de Lugo - Calendario Galego")
